داستان شنیدنی جاری شدن یک استارتاپ در زندگی نزدیک به دو میلیون ایرانی- بخش اول

معیار موفقیت برای یک استارتاپ چیست؟ خلق اهرم رشد؟ ایجاد مزیتی برای رقابت؟ جذب راندهای متوالی سرمایه؟ طبعا همه این عناصر جزء فاکتورهای موفقیت یک استارتاپ هستند، اما در مورد استارتاپی که در حوزه سلامت و سبک زندگی فعالیت می‌کند، شاه‌عنصر موفقیت احتمالا چیز دیگری است: جاری شدن در زندگی کاربران. این همان عنصری است که کرفسی‌ها با تلاش، هم‌فکری و البته به گفته خودشان با اندکی چاشنی خوش‌اقبالی به آن دست پیدا کردند. «کرفس» این روزها نزدیک به سیصدهزار کاربر فعال ماهانه دارد و یک‌میلیون و ۷۰۰هزار نفر اپلیکیشن آن را روی تلفن‌های همراه خود نصب کرده‌اند تا به کمک «کرفس» در زندگی و سلامت خود تحول ایجاد کنند. این‌که استارتاپ «کرفس» چطور و از چه راه‌هایی موفق به زدن تلنگری کوچک و موثر به زندگی کاربرانش شد، همان داستانی است که می‌خواهیم در این نوشتار دو قسمتی برایتان روایت کنیم.

«کرفس خودش ادامه مسیر را به ما نشان داد»

نقطه شروع همیشه جذاب است. همان لحظه، آن یا جرقه‌ای که منجر به شروع یک سفر طولانی و سخت می‌شود. «پیتر ثیل» سرمایه‌گذار مشهور فیسبوک و از مدیران «PayPal» در کتاب مشهورش «از صفر به یک» می‌گوید سخت‌ترین بخش راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید، رساندن آن از نقطه صفر به یک است، وقتی از صفر به یک رسیدید، رسیدن از صفر به بی‌نهایت و توسعه عمودی کسب‌وکار دیگر آن‌قدرها هم مشکل نیست.

قصه‌ی «کرفس» با یک جرقه شروع نشد، «حمید رفیعیان» خوش‌شانسی را عامل اصلی تولد استارتاپی می‌داند که در تیرماه سال ۹۴ توسط او و سه نفر از دوستانش وارد اکوسیستم استارتاپی کشور شد. این چهار نفر اواسط سال ۹۳ در فکر تولید یک اپلیکیشن برای موبایل بودند و از قضا خیلی هم به حوزه سلامت فکر نمی‌کردند. تولید یک بازی موفق دغدغه اصلی آنها بود و در حاشیه، دغدغه‌ شخصی «رفیعیان» برای حل مشکل اضافه‌وزنش باعث شد تا تولید یک اپلیکیشن کالری‌شمار هم به ایده‌های گروه اضافه شود. این چند اپلیکیشن به طور موازی تولید و لانچ شد و دست بر قضا بازی‌های تولید شده توسط گروه، موفق از کار درنیامد.

اما ظاهرا دغدغه مدیر کرفس برای کاهش وزن و در نظر گرفتن یک بودجه کالری روزانه، دغدغه تعداد زیادی از ایرانی‌ها هم بود، برای همین «کرفس» که طی فرایندی ۸-۹ ماهه و توسط «حمید ملک» توسعه داده شده بود، با سرمایه شخصی اعضای تیم و فقط در قالب نسخه اندروید در «کافه بازار» عرضه شد. مدت‌زمانی کوتاه بعد از عرضه نسخه اولیه، «کافه بازار» اپلیکیشن را برای قرار گرفتن در بخش «تازه‌های برگزیده» واجد شرایط دانست و این موضوع را به تولیدکنندگان آن اعلام کرد. حضور «کرفس» در بخش تازه‌های برگزیده به جذب نزدیک به پانزده هزار کاربر و کسب درآمد اندکی در تنها یک هفته منجر شد و به این ترتیب «کرفس» ادامه راه را به بنیان‌گذارانش نشان داد!

سه شرط لازم برای موفقیت در ابتدای کار: توجه به مشتری، توجه به مشتری، توجه به مشتری

«مهم‌ترین اصل و وجه تمایز ما نسبت به سایر رقبا از همان ابتدای کار این بود که ما از ابتدا سرویس پاسخگویی به مشتری داشتیم. برای پاسخگویی به سوالات و راهنمایی کاربران شماره تلفنی روی اپلیکیشن گذاشته بودیم و سه نفر از اعضای گروه وظیفه پاسخگویی به تماس‌ها را بر عهده داشتند.»

توجه به خواست کاربر کار آسانی نیست، کرفسی‌ها در همان نقطه شروع و بعد از قرار گرفتن اپلیکیشن در بخش برگزیده‌های «کافه بازار» روزی بین سی تا چهل تماس تلفنی داشتند و اعضا با صبر و حوصله به تک‌تک سوالات پاسخ می‌دادند. ضمن این‌که زمانی هم برای پاسخگویی به سوالات در صفحه اینستاگرام کرفس اختصاص داده می‌شد. دلیل این صبر و حوصله این بود که «کرفس» خدمت جدیدی وارد بازار کرده بود و کاربرها خیلی با سازوکار و فلسفه استفاده از آن آشنایی نداشتند، بنابراین فرایند آموزش دادن به کاربران امری کلیدی در راستای ایجاد رابطه کاربری به حساب می‌آمد.

علاوه بر ارائه خدمتی جدید و کاربردی، آنچه باعث استحکام رابطه کرفس با مشتریان شد، همین التزام گروه به پاسخگویی به مشتریان و راهنمایی کاربران بود. نکته‌ای که باعث شد «کرفس» فاصله مناسبی با اپلیکیشن‌های رقیب بگیرد و وجه تمایز بارزی با سایر اپلیکیشن‌های بازار داشته باشد.

یادگیری هوشمند

استقبال کاربران باعث افزایش بازخورد و نمایان شدن باگ‌ها و اشتباهات می‌شود و این همان چیزی است که «اریک ریز» مولف کتاب «نوپای ناب» به آن می‌گوید «یادگیری هوشمند». نسخه اولیه اپلیکیشن کرفس Back End نداشت و بنابراین اگر کاربری آن را از روی گوشی‌اش پاک یا از موبایل دیگری استفاده می‌کرد، تمام اطلاعات و داده‌هایش را از دست می‌داد. پس یک توسعه‌دهنده Back End به تیم اضافه شد و بهبود طراحی اپلیکیشن هم با استخدام یک طراح UI/UX در دستور کار قرار گرفت و دقیقا در یک‌سالگی کرفس، نسخه دوم و بهبودیافته آن منتشر شد. نسخه‌ای که انتشار آن رشد قابل توجه درآمدی را برای تیم در پی داشت.

این تغییر شکل و رشد درآمد همزمان شد با دریافت پیشنهاد سرمایه‌گذاری از سوی نخستین سرمایه‌گذار «کرفس»، یعنی مجموعه «اسمارت آپ ونچرز». در بخش دوم این نوشتار که هفته آینده منتشر خواهد شد، بیشتر در مورد شاخص‌های موفقیت «کرفس» صحبت خواهیم کرد. در نوشته بعدی از رموز موفقیت «کرفس» در جذب و نگهداری نیروی انسانی مجرب با هزینه‌ای معقول، رشد قابل توجه و بزرگ در اینستاگرام و چارچوب‌ها و خطوط قرمز این اپلیکیشن جاری در زندگی مردم خواهیم گفت.