شاید شما بدانید که از کجا میتوان استارتاپهای جذاب و احتمالا موفق پیدا کرد، اما واقعا چه نکاتی را قبل از سرمایهگذاری در یکی از این استارتاپها باید مورد توجه قرار بدهید؟ نباید فقط به جلسات آشنایی اولیه خوب یا توصیههای دیگران برای سرمایهگذاری خطرپذیر در یک استارتاپ خاص توجه کنید. بلکه باید قبل از اینکه پول خود را وارد یک استارتاپ کنید، با آن ارتباط قلبی برقرار کرده و حاضر باشید همه تلاش خود را برای موفقیت آن به کار بگیرید. در ادامه متن ۸ نکته مهم که قبل از سرمایهگذاری در استارتاپ باید مد نظر گرفته شود را نوشته ایم.
۱) صنعت مرتبط با استارتاپ خود را بفهمید
قبل از این که در یک استارتاپ سرمایهگذاری کنید، این اطمینان را پیدا کنید که استارتاپ مورد نظر شما در چه صنعتی فعال است. اگر اطلاعاتی از آن صنعت را ندارید، صنعتی را انتخاب کنید که اطلاعات کافی برای یادگیری آن وجود داشته باشد. به طور مثال اگر تخصص شما فناوریهای پیشرفته است ولی با یک استارتاپ خوب در حوزه فناوریهای زیستی روبرو شدید، شاید کار به خوبی که انتظار دارید پیش نرود. در این مورد مشکل کاملا مشخص است، شما اطلاعات کافی و عمیق از صنعت استارتاپ مورد نظر خود ندارید، پس هوشیار عمل کنید.
شاید به خاطر جلسه آشنایی خوبی با بنیانگذارهای یک استارتاپ، علاقهمند شدهباشید که در آن سرمایهگذاری کنید در حالی که تجربهای شخصی در حوزه کاری آن را ندارید. سرمایهگذاری امری ریسکپذیر است و این نوع تصمیم شما آن را ریسکیتر هم میکند. اگر واقعا برای سرمایهگذاری مصمم هستید، حتما قبل از دادن پول، درباره صنعت مورد نظر تحقیق کنید و اطلاعات لازم را به دست بیاورید.
۲) تیم بنیانگذار استارتاپ را به خوبی بشناسید
سرمایهگذاری در یک استارتاپ در اصل سرمایهگذاری روی یک تیم است. زمانی که اوضاع خوب نیست و هیچ چیز درست انجام نمیشود، باید تغییرات کلیدی در مسیر و رویکرد استارتاپ داده شود. در این زمان کارایی یک تیم خوب و حرفهای به خوبی مشخص میشود. یک تیم خوب میتواند مرز باریک بین شکست و موفقیت باشد. قبل از سرمایهگذاری مطمئن شوید که بنیانگذارهای استارتاپ دلخواه شما، تجربه و دانش کاری که قرار است انجام شود را دارند. آیا آنها تجربه موفق در شرکتهای مشابه داشتهاند یا این اولین سابقه راهاندازی کسبوکارشان است؟ از یک نکته اساسی غافل نشوید، تیم مورد نظر شما در انجام کارهای تیمی چقدر موفق است؟
سابقه کاری هر کدام از اعضای تیم استارتاپ مورد نظرتان را دربیاورید. این که کار در دستهای چه کسی قرار دارد به همان اندازه اهمیت دارد که اصل کار و ایده استارتاپ چیست. یک تیم بد به راحتی میتواند یک کسبوکار خوب را نابود کند.
۳) استراتژیهای کسب درآمد را ارزیابی کنید
آیا در حال حاضر استارتاپ مورد نظر شما استراتژی خاصی برای کسب درآمد دارد؟ توئیتر اول تلاش کرد که تعداد کاربرهای خود را با سرعت زیادی بالا ببرد و بعد به این فکر افتاد که چطور از کاربرها درآمد کسب کند. یک استارتاپ خوب باید در بدترین حالت یک راه برای به دست آوردن پول داشته باشد، حداقل در حدی که بتواند هزینههای خود را بپردازد و این مبلغ باید از طرف کاربر هم مقرون به صرفه و منطقی باشد. پس قبل از سرمایهگذاری روی استارتاپ مورد نظرتان، مطمئن شوید که بنیانگذارها استراتژی کسب درآمدی دارند، حتی اگر فعلا قصد اجرای آن را نداشته باشند.
۴) رقبا را بررسی کنید
به دنبال شناسایی رقبایی بروید که مشتریهای یکسانی با استارتاپ مورد نظر شما دارند. آیا این رقبا خدماتی جانبی ارائه میدهند که نظر مشتری ها را جلب کنند؟ چقدر طول میکشد تا رقبا از کار شما کپیبرداری کنند و اگر این اتفاق بیافتد سهم استارتاپ شما از بازار چه تغییری خواهد کرد؟ برخی از رقبا ممکن است توانایی خرید و ادغام سایر شرکتهای مشابه خود را داشته باشند، بهتر است سابقه رقبای خود در این مورد را بررسی کنید.
۵) با مشاورهای استارتاپ مورد نظرتان صحبت کنید
اگر استارتاپ مورد نظر شما مشاور دارد، با آن ها تماس بگیرید و بررسی کنید که چطور میتوانند به این استارتاپ کمک کنند؟ آیا زمانی که به مشاوره آنها نیاز است، در دسترس خواهند بود؟ وقتی میخواهید نیروهای جدید پیدا کنید آیا میتوانند افراد مستعد یا دلخواه شما را معرفی کنند؟ آیا در بحث شبکهسازی و آشنایی با افراد مؤثر و مرتبط کارایی دارند یا فقط به صورت اسمی مشاور کسبوکار شما هستند؟ همچنین از آنها بپرسید که تا چه زمانی میتوانید روی مشاوره گرفتن از آنها حساب کنید؟
البته اگر استارتاپ شما فهرست مشاور ندارد، دلیل بر بد بودن آن نیست ولی اگر در جلسه آشنایی با شما، بنیانگذارها مدعی شدند که از مشاورهای فعال و موفق در کار خود استفاده میکنند، حتما اسم و مشخصات تماس این مشاورها را بگیرید.
۶) اطلاعات مالی را به خوبی بررسی کنید
قبل از سرمایهگذاری در یک استارتاپ بررسی وضعیت مالی (در مراحل ابتدایی هزینهها بررسی میشوند.) آن خیلی مهم است. شاید بپرسید چرا؟ پاسخ ساده است. وضعیت مالی، نقدینگی در جریان استارتاپ را به شما نشان می دهد. این که کسبوکار مورد نظر شما چه داراییهایی دارد، میزان بدهیهای آن چقدر است و موعد بازپرداخت آنها چه زمانی است. همچنین به شما میگوید که آیا این استارتاپ ظرفیت کسب سود در آینده را دارد؟ با بررسی این برگهها میتوان فهمید که بنیانگذارهای آن چطور و چقدر پول خرج کردهاند. سرمایه مرحله بذر را خرج چه کارهایی کردهاند؟ آیا این پول برای هزینههای توسعه مصرف شده است یا آن را خرج افزایش حقوق پرسنل و خرید وسایل تزئینی در دفتر کار کردهاند؟ هر استارتاپ باید صورت وضعیت مالی داشته باشد، پس از بنیانگذارهای آن این سوابق را درخواست و به خوبی آن ها را بررسی کنید، مطمئن باشید اطلاعات خوب و کاربردی به دست خواهید آورد.
۷) برنامههای آتی جذب سرمایه را بررسی کنید
برنامه جذب سرمایه مجدد در استارتاپ مورد نظر شما چگونه است؟ آیا برای پولهایی که در آینده به دست میآورند برنامه مشخصی دارند؟ معمولا استارتاپها سرمایه جذب شده را در بخشهای مهمی چون رشد، بازاریابی و توسعه خرج میکنند. شما باید از جزئیات برنامهای که بنیانگذارها ریختهاند، آگاه شوید.
سعی کنید هزینههای بزرگ استارتاپ مورد نظرتان را با دقت بیشتری بررسی کنید و با اهمیت آنها آشنا شوید. آیا توسعه به معنی استخدام افراد فنی بیشتر خواهد بود؟ اگر پاسخ بینانگذارها مثبت بود، از آنها بپرسید به چند نیروی جدید احتیاج دارند و چقدر میخواهند برای استخدام آنها هزینه کنند؟ آیا برنامه مشخصی برای بازاریابی دارند؟ آیا اعداد و ارقام مورد نظرشان حساب شده است یا فقط حدس و گمان آنها است؟
۸) به سرعت مصرف شدن پول توجه بیشتری داشته باشید
در حالت ایدهآل روند جذب سرمایه برای یک استارتاپ سه ماه یا بیشتر زمان میبرد، ولی نکته مهمتر این است که سرمایه جذب شده چقدر دوام خواهد آورد؟ شما باید با بررسیهای دقیق بفهمید پولتان طی چه مدت زمانی به طور کامل توسط بنیانگذارها خرج خواهد شد؟ شش ماه؟ دوازده ماه یا حتی بیشتر؟ به نفع شما خواهد بود که حداقل ۱۲ ماه و در بهترین حالت ۱۵ ماه زمان ببرد تا سرمایه شما به طور کامل خرج شود. این زمان طولانی به بنیانگذارها اجازه میدهد تا روی کیفیت محصولات یا خدمات خود تمرکز کنند و دغدغه جذب سرمایه جدید را نداشته باشند.
قطعا این ۸ نکته همه موارد لازم برای سرمایهگذاری در یک استارتاپ نیست. هر کسی که میخواهد شرایط سرمایهگذاری در یک فرصت کسبوکار را بررسی کند، باید با توجه به حساسیتها و اولیتهای خود، موارد دیگری را هم به این فهرست اضافه کند. هرچند این ۸ مورد به شما کمک می کند تا بهصورت کلی با وضعیت یک استارتاپ شنا شوید. زمانی که تصمیم قطعی برای سرمایهگذاری گرفتید، این کار را با سایر سرمایهگذارهای فرشته انجام دهید تا ضریب ریسک خود را کمتر کنید، یا از افراد متخصص و مرتبط با حوزه کاری استارتاپ مورد نظرتان مشورت بگیرد. آنها میتوانند به شما در برنامهریزی کاری و تعامل با استارتاپ کمک کنند یا ممکن است این افراد متخصص متوجه نکاتی شوند که از دید شما پنهان مانده بود. دقت کنید که این مشورتها باید قبل از شروع سرمایهگذاری باشد.